Ortaklığın giderilmesi davası eski adıyla izale-i şüyu davası, paylı veya elbirliği mülkiyetine konu olan taşınır veya taşınmaz mallarda ortaklar arasında bulunan mevcut birlikte mülkiyet ilişkisi sona erdirip bireysel mülkiyete geçmeyi sağlayan bir dava türüdür.
Ortaklığın giderilmesi davaları sadece paydaşlarca veya ortak maliklerce açılabilmektedir. Dava açılmadan önce paydaşlar veya ortaklar kendi aralarında malı paylaşma kararı çerçevesinde bir anlaşma yapabilirler. Paydaşlar veya ortaklarca anlaşmaya varılamaması durumunda bir ya da birkaç paydaş veya ortak tarafından ortaklığın giderilmesi davası diğer tüm ortaklara veya paydaşlara karşı açılır.
Ortaklığın giderilmesi davalarının amacı, paydaşlar veya ortaklar arasında meydana gelen anlaşmazlık ve uyuşmazlıkların, mahkeme yoluyla çözülmesidir.
Ortaklığın giderilmesi davalarında görevli mahkemeler, taşınır veya taşınmaz mal ve haklar için dava konusu malın değerine bakılmaksızın Sulh Hukuk Mahkemeleridir (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, madde 4).
Ortak mülkiyetin konusu taşınmaz bir mal ise, yetkili mahkeme ilgili taşınmazın bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesidir (HMK madde 12). Taşınmaz malların ortaklığının giderilmesi davalarında yetki sözleşmesinin kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle geçerli olmamakta, taşınırlar için ise yetki sözleşmesinin yapılabilmektedir. Aynı zamanda birden fazla taşınmazın dava konusu edilmesi durumunda taşınmazlardan birinin bulunduğu yer mahkemesi, yetkili mahkemedir (HMK madde 12/3).1
Taşınır ve taşınmaz malların birlikte ortaklığın giderilmesi davasına konu durumunda; bu mallar aynı yerde bulunuyor ise dava o yerde ve şayet taşınır ile taşınmaz mallar ayrı yerlerde bulunuyorsa da taşınırlar için davalının yerleşim yeri mahkemesinde, taşınmazlar için de taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde (HMK madde 6/1) açılır.2
Miras bırakanın terekesiyle ilgili açılacak ortaklığın giderilmesi davasında yetkili mahkeme, miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir (HMK madde 11/1).
Paydaşlardan veya ortaklardan biri davayı açmasıyla ortak mülkiyete konu olan malın mevcut paydaşlık oranı varsa ona göre bölünmesini ister. Eğer maddi olarak bölünmesi mümkün değilse malın artırma yoluyla satılıp elde edilen paranın paydaşlar veya ortaklar arasında payları oranında bölünmesini ister.
Paydaşlardan birinin talep etmesiyle malın pay miktarı ve paydaşların sayısı uygun düştüğü ölçüde mahkeme aynen taksim olacak şekilde paylaşmaya karar verir. Talep olmaz ise mahkeme malın satılarak satış bedelinin paydaşlar veya ortaklar arasında paylaşılmasına karar verir.
Paydaşlar paylı mülkiyete konu olan malın sadece aynen taksim ile paylaşılmasını talep etmiş ise mahkeme ya aynen taksim kararı verir ya da malın aynen taksimi mümkün değil ise davanın reddine karar verir. Fakat davacının aynen taksim talebine karşılık davalı paydaşlardan biri satış yoluyla paylaşım talebinde bulunursa, malın aynen taksimi mümkün olmadığı durumda mahkeme satış yoluyla paylaşım yapılmasına karar verir.
Tarafların aynen taksim mümkün iken doğrudan satış suretiyle ortaklığın giderilmesini dava yoluyla talep etmeleri durumunda ise davanın reddi gerekmektedir.3
Malın maddi paylaşımı malda önemli bir değer kaybına yol açıyorsa, hâkim maddi paylaşım yerine paylı mülkiyete konu malın açık artırma ile satışına karar vermektedir. Paylaşım için artırma yoluyla satış usulüne karar veren mahkeme; tüm paydaşların rıza göstermesi durumunda, artırmanın sadece paydaşlar arasında yapılacağına karar verebilir veya bunun yerine artırmanın herkese açık bir şekilde yapılmasını da yerinde görebilir (TMK madde 699/3). Dolayısıyla, paydaşlardan biri bile artırmanın sadece paydaşlar arasında yapılmasına rıza göstermediğinde artırmanın artık herkese açık olarak yapılması gerekmektedir.4
Ortaklığın giderilmesi davasında elde edilen sonuç paydaşlar veya ortaklar açısından aynıdır. Bu yüzden ortaklığın giderilmesi davası, kazanan veya kaybeden tarafı olmayan bir davadır.
Davalarınızda uzman bir avukattan yardım almak hukuki açıdan sizi koruyacaktır. Detaylı bilgi için Ankara/Sincan’daki Avukatlık Ofisimizi ziyaret edebilir ya da telefon numaramızdan (0312 268 34 34) bize ulaşabilirsiniz. | Ortaklığın giderilmesi Avukatı | Ankara Taşınmaz Avukatı
Bu sitede yer alan yazılar sadece bilgilendirme amaçlıdır. Bu yazılardan kaynaklı herhangi bir sorumluluğumuz bulunmamaktadır. Sitemizdeki makale ve yazıların kopyalanarak, kaynak gösterilmeden, izinsiz bir şekilde başka yerlerde yayınlanması halinde gerekli hukuki işlemler başlatılacaktır.
